ଗୁର ବ୍ରହ୍ମା ଗୁରୁ ବିଷ୍ଣୁ ଗୁରୁ ଦେବ ମହେଶ୍ୱର ଗୁରୁ ସାକ୍ଷାତ ପରମବ୍ରହ୍ମ ତତ୍ମେଶ୍ରୀ ଗୁରବେ ନମଃ ।
ଗୁରୁ ହେଉଛନ୍ତି ସେ ଯେ କି’ ‘ଗୁ’ ଅର୍ଥାତ ଅଜ୍ଞାନ ରୂପକ ଅନ୍ଧକାରକୁ ଦୂର କି ଜ୍ଞାନର ଆଲୋକ ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି । ଗୁରୁଙ୍କୁ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ସହିତ ତୁଳନା କରାଯାଇଛି କାରଣ ଗୁରୁ ହିଁ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି । ଗୁରୁ ହେଉଛନ୍ତି ବିଷ୍ଣୁ କାରଣ ସେ ଏ ଜଗତକୁ ପାଳନ କରିବା ନିମିତ୍ତ ଉତ୍ତମ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି । ଗୁରୁ ସାକ୍ଷାତ ଦେବ ରୂପୀ ମହେଶ୍ୱର ତଥା ସଂହାର କର୍ତ୍ତା ଶିବସ୍ୱରୂପା କାରଣ ସେ ନିଜର ଜ୍ଞାନରେ କୁସଂସ୍କାର ଓ ଅଜ୍ଞାନତାକୁ ସଂହାର କରି ଏକ ନୂତନ ସମାଜର ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖାଇଥାନ୍ତି । ଗୁରୁଙ୍କୁ ସ୍ୱୟଂ ପରଂବ୍ରହ୍ମଙ୍କ ସହ ତୁଳନା କରାଯାଇଛି କାରଣ ଗୁରୁ ହିଁ ହେଉଛନ୍ତି ସକଳ ଶକ୍ତିର ଆଧାର ଗୁରୁ ହିଁ ସବୁର ମୂଳ, ଗୁରୁଙ୍କ ବିନା ଏ ସୃଷ୍ଟି ଆଉ ଏ ସମାଜ ଚାଲିବା ଅସମ୍ଭବ ।
ଗୁରୁ ହେଉଛନ୍ତି ସେ ଯେ କି ଆମର କୌଣସି ଅଜ୍ଞାନତାକୁ ଦୂର କରି ଆମକୁ ନୂତନ ଜ୍ଞାନ ତଥା ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି । ସେ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଶିକ୍ଷକ ହୁଅନ୍ତୁ, କି ପୁଣି ନିଜର ସହପାଠୀ କିମ୍ବା ନିଜ ଠାରୁ ବଡ଼ ତଥା ସାନ କେହି ବି । ଆମର ଏ ପ୍ରକୃତି ଅନେକ ବସ୍ତୁ ତଥା ଅନେକ ଶିକ୍ଷଣୀୟ ଜିନିଷରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇରହିଛି ଯାହାଠାରୁ ଆମକୁ ଅନେକ କିଛି ଶିଖିବାକୁ ମିଳୁଛି ଯାହାଦ୍ୱାରା ଆମର ଜ୍ଞାନର ପରିସୀମା ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି । ଆମେ ଯଦି କାହାଠାରୁ କିଛି ଶିକ୍ଷା କରି ତାଙ୍କୁ ଗୁରୁର ସମ୍ମାନ ନ ଦେଉ ତା’ହେଲେ ସେ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରକୃତ ଫଳ ଆମ୍ଭକୁ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ ନାହିଁ, ଏହି କଥା ଆମେ ଗୁରୁଭକ୍ତି ବିଷୟରେ ଥିବା ମହର୍ଷି ବ୍ୟାସଦେବ ଆଉ ବନବାସୀ ବାଳକ ବିଷୟରୁ ଜାଣିଛେ ।
ଗୁରୁଦିବସ ୧୯୬୨ ମସିହାରୁ ଭାରତର ୨ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ସର୍ବପଲ୍ଲୀ ରାଧାକୃଷ୍ଣନଙ୍କ ଜନ୍ମତିଥିରେ ଗୁରୁ ବା ଶିକ୍ଷକ ମାନଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇବାର୍ଥେ ବିଦ୍ୟାର୍ଥୀମାନେ ପାଳନ କରିଆସୁଛନ୍ତି । ଭାରତର ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡ. ସର୍ବପଲ୍ଲୀ ରାଧାକୃଷ୍ଣନ ଏକାଧାରରେ ଜଣେ ସୁଗୁରୁ, ଛାତ୍ରବତ୍ସଳ ଶିକ୍ଷକ ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଜୀବନ ଶିକ୍ଷାର ବିକାଶରେ ସମର୍ପିତ ଥିଲା । ତାହାଙ୍କର ଦେହାନ୍ତ ପରେ ତାଙ୍କର ଜନ୍ମତିଥିକୁ ଏହି ଦିନକୁ ଗୁରୁଦିବସ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଉଅଛି । ସେ ମଧ୍ୟ ଜଣେ ମହାନ ଦାର୍ଶନିକ ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ମତ ଅନୁସାରେ ଗୁରୁଙ୍କୁ ଉଚିତ ସମ୍ମାନ ନ ମିଳିଲେ ଗୁରୁଙ୍କ ପ୍ରଦତ୍ତ ଶିକ୍ଷା ମୂଲ୍ୟହୀନ ହୋଇଥାଏ । କାହାକୁ ଉଚ୍ଚ ସ୍ଥାନରେ ଅଧିଷ୍ଠିତ ହେବାକୁ ହେଲେ ନିଜର ଗୁରୁଙ୍କୁ ଉଚିତ୍ ସମ୍ମାନ ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ ।
ମହାଭାରତରେ ଏକଲବ୍ୟ ଗୁରୁ ଦକ୍ଷିଣା ସ୍ୱରୂପ ନିଜର ଆଙ୍ଗୁଠି ପ୍ରଦାନ କରି ନିଜର ନିସ୍ୱାର୍ଥପର ଗୁରୁଭକ୍ତିର ପରିଚୟ ଦେଇଥିଲେ । ଗୁରୁ ଅନ୍ଧକାର ମଧ୍ୟରେ ଆଲୋକ ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବାରୁ ଗୁରୁମାନଙ୍କର ସ୍ଥାନ ସର୍ବାଗ୍ରେ ।
ଆଜି କିନ୍ତୁ ଗୁରୁମାନଙ୍କୁ ସେ ସମ୍ମାନ ମିଳୁନି କି ସେ ସ୍ଥାନରେ ଗୁରୁମାନେ ନାହାନ୍ତି । ଗୁରୁମାନଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ କେବଳ ଗୁରୁଦିବସରେ ଲୋକଦେଖାଣିଆ ପରି ଦିଆଯାଉଛି ପ୍ରକୃତ ସମ୍ମାନ କେହି ବି ଦେଉନାହାନ୍ତି । ଶିକ୍ଷକମାନେ ଆଜି ନିଜର ଜୀବନକୁ ଚଳାଇବାକୁ ସଂଘର୍ଷ କରୁଛନ୍ତି ତ ପୁଣି କେଉଁଠି ନିଜର ସ୍ୱାର୍ଥ ହାସଲ କରିବାରେ ଲାଗିପଡ଼ିଛନ୍ତି । ଶିକ୍ଷାର ମାନ ସବୁବେଳେ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ କିନ୍ତୁ ଶିକ୍ଷକମାନେ ତାହାକୁ ସେହିପରି ମାନ ଦେଉନାହାନ୍ତି ଆଉ ଯଦିବା କେହି ଦେବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି ତାଙ୍କୁ ସହଯୋଗ ମିଳୁନି ।
ଆଜିର ସମାଜରେ ଶିକ୍ଷାକୁ ରାଜନିତୀ ଭିତ୍ତିକ କରି ଶିକ୍ଷାକୁ ନିମ୍ନଗାମୀ କରାଇବେ ସମସ୍ତେ ଲାଗିପଡ଼ିଛନ୍ତି । ଏଇ ଗୁରୁଦିବସରେ ସଭିଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ ସେମାନେ ଶିକ୍ଷା ଓ ଶିକ୍ଷକଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ସ୍ଥାନ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କୁ ଏତିକି ଅନୁରୋଧ ସେମାନେ ଶିକ୍ଷାକୁ ଏଭଳି ଏକ ସ୍ଥାନରେ ପହଞ୍ଚାନ୍ତୁ ଯେମିତିକି ତାଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଖୋଜିବାକୁ ପଡ଼ିବନି ଆପେ ଆପେ ମିଳିବ ।
